Jakoś się tak składa, że październik obfituje w temat lasu… często ten motyw wraca w naszej osadzie. Bajki o leśnych stworach, duchy leśne, grzyby leśne, pieśni lasu… dlatego dziś Wiedunka co nieco o lesie Wam opowie… Zawsze interesowało mnie, skąd wzięła się ta językowa różnica: las… lecz leśny… Mawiają, że z dawien dawna „las” wcale nie oznaczał skupisk drzew… bo to po prostu „drzewa” były, zaś słowo „las” oznaczało drewno. Potwierdza to Ruś, gdzie „les” oznacza materiał. Nieco inaczej było już w języku cerkiewnym, gdzie „lěs” oznacza to samo, co dzisiejszy nasz polski „las”. A i nie sposób nie zauważyć podobieństwa do słów „laska” czy „leszczyna”.
Po łacinie las to „silva”. Zapewne gdzieś jeszcze Wam dzwoni nazwa dawnej domowej księgi zwanej „Silva rerum” (dosłownie: Las rzeczy), która spisem przydatnych informacyj była. Bywało więc, że i łacińskie imię „Silvester” tłumaczono jako „Lasota”, które dość popularnym nazwiskiem po dziś dzień jest w naszym kraju.
Stąd myśląc o tym lesie w czasach prastarych, zarówno łacińskie „silva”, jak również słowiańskie „Lach” mi do głowy przyszło. A dlaczego Lach? Lach, Lasota, Leszy… gdzieś tutaj tknęło mnie, aby zagadki poszukać i spróbować ją rozwiązać… Może gdzieś język łaciński mnie zmylił, albo i nakierował na właściwą ścieżkę… gdyż Podlasie niegdyś jako „Subsilvanus” tłumaczono. Któż wie, ile w tym tłumaczeniu prawdy było? A czy z lasem miało coś wspólnego Podlasie? Chyba jednak niekoniecznie. Nazwa Podlasie oznacza prędzej „ziemię/kraj przy… Lachu” (Podlasze), a Lach to dawna staroruska nazwa Polaka. Wiele na to wskazuje (o czym liczne badania etymologów świadczą), że „Lach” wywodzi się od pradawnego przymiotnika „ljadskij”, gdyż u Węgrów „Lengyel” (Polska, Polak) znajdziemy, a w litewskim „Lenkas” (Polak) – możliwe, iż oba z praruskiego „Lędĕne”, a stąd forma „Lach” mogła powstać. Może niegdyś „Lęch” brzmiała? Stąd natknęłam się na informacyję, że owo „lęch” od nazwy „lędy” pochodzi (pola do siania przyrządzonego), czyli… od pola… Przypadek? Szukając dalej… możemy dotrzeć do zapisów, że Lachami nazywali mieszkańcy polskich gór tych, którzy mieszkali na równinie… nie możemy więc wykluczyć, że nazwa ta od „Polacha” pochodzi, czyli od „Polanina”. Może lach i ląd faktycznie mają ten sam źródłosłów? A czy możliwe, że las i ląd też wywodzą się z tego samego korzenia? Czy las to po prostu drzewa, które są na nizinie, a ląd to łąki i pola? Trudno wykluczyć… trudno potwierdzić… Niechże refleksją moich opowieści będą imiona: Lech, Leszek i… Leszy. Czyżby one też tłumaczyły… las lecz leśny?
